Jij en de overheid

Als je 18 jaar bent ga je meer met de overheid te maken krijgen.
Je mag meer dingen:

• Je rijbewijs halen
• Stemmen
• Alcohol drinken

Maar je moet ook meer dingen:

• Zorgverzekering betalen
• Belasting betalen

Wat zijn de regels rondom drugsgebruik?
In Nederland is het voor iedereen verboden om drugs te hebben. Als je jonger bent dan 18 jaar is het bezitten en verkopen van drugs strafbaar. Dus ook het kopen en bezitten van softdrugs is strafbaar. Er is een uitzondering gemaakt voor mensen die ouder zijn dan 18 jaar. Bij hen wordt een oogje dichtgeknepen als zij een kleine hoeveelheid softdrugs bij zich hebben. Maar alleen voor eigen gebruik (maximaal 5 gram). Alleen coffeeshops mogen aan personen boven de 18 jaar maximaal vijf gram softdrugs per dag verkopen.
Softdrugs is illegaal maar wordt gedoogd als je ouder dan 18 jaar bent. Gedoogd wil zeggen: niet altijd actief opgespoord en vervolgd door het OM. Harddrugs (XTC, cocaïne, heroïne etc.) bezitten, verhandelen, verkopen of maken is geheel verboden. Het is niet strafbaar om harddrugs te gebruiken.
Alle regels en straffen die te maken hebben met drugs staan in de Opiumwet. Daarin staat ook het verschil tussen hard- en softdrugs. De regels voor drugs in Nederland hangen samen met afspraken die gelden voor de wereld. Kijk voor meer regels op: www.hetomvoorjou.nl/onderwerpen/drugs.

Vernieling
Als je iets kapotmaakt wat niet van jou is, dan is dat vernieling. Graffiti valt ook onder vernieling. Vernieling is expres dingen kapot maken. Bijvoorbeeld spiegels van auto’s aftrappen, bushokjes vernielen, verkeersborden kapot maken, bloembakken omgooien, etcetera. Spullen zijn zo vernield, maar zijn ze ook zo vervangen? Een ruit van een bushokje kost bijvoorbeeld rond de € 310.
Vernieling kan je alleen plegen of met meerdere mensen. Als je het alleen doet, is er sprake van vernieling. Verniel je iets met meerdere personen, dan noemt de wet dat openbare geweldpleging.

Graffiti
Graffiti kan mooi zijn, een vorm van kunst. Doe het alleen op de aangewezen plekken. Het schoonmaken van graffiti is duur en wie gepakt wordt, wordt naar Halt gestuurd of krijgt een andere straf.
Per gemeente zijn er verschillende locaties waar je legaal graffiti kunt spuiten. Je kunt het beste contact opnemen met de gemeente waarin je woont en daar vragen waar deze plekken zijn. Meestal zijn het muren bij een viaduct of brug. Vaak herken je de legale plekken aan een bord waar staat dat je er graffiti kunt spuiten. Spuit je graffiti op een plek waar dit niet mag, dan kun je hier een flinke boete voor krijgen.

Overlast
Leuk, met je vrienden op straat hangen. Behalve als anderen last hebben van al dat lawaai.
Onder overlast verstaan we vernieling, geluidsoverlast, troep achterlaten en alcohol- en drugsgebruik op openbare plekken. Veroorzaak je overlast? Dan ben je strafbaar en krijg je een boete. Als je schade maakt, moet je deze ook vergoeden. De kosten van schade kunnen soms enorm hoog oplopen.
Het is in principe niet verboden om op straat rond te hangen. Maar soms is het noodzakelijk dat gemeenten eigen regels opstellen voor bepaalde wijken of straten. Bijvoorbeeld dat je na een bepaalde tijd niet meer rond mag hangen op straat. Hier moet je je aan houden.

Wapens
Sportschutters, jagers en verzamelaars kunnen een vergunning aanvragen om een vuurwapen en munitie te mogen hebben. Je moet daarvoor wel minimaal 18 jaar zijn.

Nepwapen
Leuk toch, zo’n nepwapen? Niet van echt te onderscheiden. En er zitten geen echte kogels in, dus wat kan het nu voor kwaad? Nou, je kunt mensen behoorlijk schrik aanjagen, juist omdat zo’n wapen heel erg echt lijkt. Streng verboden zijn ze!

Internet en regels

Muziek legaal of illegaal downloaden
Van de 3.500 jongeren downloadt 54,5% vaak muziek, films en games. 29,1% downloadt soms en 7,4% downloadt nooit muziek, films of games. Muziek wordt veruit het meest gedownload (95,1%), maar films (61%) en software (51%) zijn ook populair. 44,4% van de jongeren downloadt games en 45,4% downloadt televisieseries.

Wat voor straf kun je krijgen als je online iets strafbaars hebt gedaan?
De rechter bepaalt welke strafbare feiten zijn gepleegd, hoe ernstig die zijn en welke omstandigheden mee moeten wegen. Vervolgens bepaalt hij welke straf daarbij hoort; een geldboete, taakstraf of gevangenisstraf en de hoogte.
Hieronder een paar voorbeelden van strafbare feiten en welke straf daarbij hoort:

• Aanbieden van gestolen goederen op internet. Dit is heling -> maximumstraf 4 jaar
• Kopen van gestolen goederen op internet. Dit is ook heling -> maximumstraf 4 jaar
• Versturen van een mailtje met een bommelding naar een kantoor. Dit is bedreiging -> maximumstraf 2 tot 4 jaar
• Stalking via internet/sms. Dit is belaging -> maximumstraf 3 jaar
• Downloaden van illegale software. Dit is inbreuk auteursrecht-> maximumstraf 6 maanden
• Ongevraagd verspreiden van iemands foto op internet. Inbreuk op portretrecht -> geldboete
• Inbreken op systeem van school. Dit is hacking -> maximumstraf 4 jaar
• Verspreiden van een virus. Dit is vernieling-> maximumstraf 4 jaar

Wist je dat?

• Als je naaktfoto’s of filmpjes van leeftijdsgenoten verspreidt (via mail, internet of mobiel) dit door de rechter gezien kan worden als het verspreiden van kinderporno? Zelfs al was het bedoeld als geintje?
• Het verspreiden van kinderporno een ernstig misdrijf is?
• Je op moet passen voor nepscouts? Zij doen alsof ze voor een modellenbureau of een voetbalclub op zoek zijn naar jonge talenten en overladen je met complimenten en beloftes. Hun bedoeling is om je over te halen om geld over te maken door je in te schrijven bij een bureau dat niet bestaat of voor een fotoshoot die niet zal plaatsvinden. Anderen proberen je over te halen om voor de webcam seksuele handelingen te verrichten of in het echt een afspraak met je te maken.
• Je niet zomaar foto’s van anderen zonder toestemming op het internet mag zetten? Bij foto’s van personen geldt het portretrecht. Iemand die op een foto staat, mag bezwaar maken tegen publicatie als hij daar een goede reden voor heeft. Je kunt daarvoor een flinke geldboete krijgen. Privacy is bijvoorbeeld een goede reden, net als ‘aantasting van goede naam’. Denk aan een foto op het naaktstrand. Bekende persoonlijkheden hebben een financieel belang; zij vragen normaal geld om te poseren voor foto’s en zouden moeilijk kunnen doen over het gebruik van hun foto. Net als de fotograaf die de foto heeft gemaakt.

Wat is allemaal strafbaar op internet?
Eigenlijk is dat antwoord heel makkelijk; wat je in het echte leven niet mag, mag je op het internet ook niet! Er gelden namelijk dezelfde wetten en regels die vastgelegd zijn in het wetboek van strafrecht. Strafbare feiten zijn op internet wat lastiger te herkennen en ook niet altijd zichtbaar. Een goed voorbeeld hiervan is bedreiging. Als je op straat iemand bedreigt, is dat heel zichtbaar. En als je daarbij ook nog eens geweld gebruikt, is het bovendien heel duidelijk dat je een grens overgaat. Met nieuwe media lijkt die grens minder duidelijk omdat het niet zichtbaar is. Als je iemand bijvoorbeeld via WhatsApp bedreigt, lijkt het misschien minder erg of serieus. Maar dat is het natuurlijk niet! Het is net zo goed een bedreiging en dus strafbaar. Hieronder nog meer voorbeelden van strafbare feiten:

Iemand dwingen tot seksuele handelingen
Met online flirten en sexperimenteren via de webcam is niets mis. Maar daarbij is het wel heel belangrijk dat je zelf de baas bent èn blijft over wat je doet. Wanneer iemand jou dwingt om voor de webcam seksuele handelingen te verrichten, is dat strafbaar. In sommige gevallen kan het heel lastig zijn om je eigen grenzen aan te geven. Bijvoorbeeld wanneer iemand zegt dat je het moet doen, omdat hij/zij anders iets vervelends over jou op internet zal zetten. Of wanneer het een bekende is die met fysiek geweld dreigt. Het is belangrijk om niet met het probleem rond te blijven lopen en er met iemand die je vertrouwt over te praten.

Diefstal
Op internet bestolen worden roept bij veel volwassenen vragen op. Want hoe kan er nu online iets van je gestolen worden? Toch komt het heel vaak voor. Op Habbo Hotel kan het voorkomen dat je inlogt en jouw kamer leeg aantreft, terwijl deze de vorige dag nog vol meubeltjes stond. We spreken in dit geval van virtuele diefstal. Dat kan gebeuren door hacking. Iemand heeft met jouw gegevens ingelogd op jouw account en heeft op die manier vrij spel gehad om jouw meubels weg te geven; aan zichzelf of aan anderen. Het is dus belangrijk om je inloggegevens niet aan anderen te vertellen. Je moet je inloggegevens ook niet te eenvoudig te maken, zodat ze makkelijk te raden zijn. Zo maak je het anderen lastig om jouw account te hacken.

Hacking
Hacking betekent dat iemand toegang probeert te krijgen tot de gegevens van iemand anders, via het gebruik van computers en het netwerk. Het is strafbaar als dit gebeurt zonder toestemming van de eigenaar van die gegevens. Dit kan op verschillende manieren:

1. Door het achterhalen van iemand zijn inloggegevens (door deze te raden of slimme vragen te stellen)
2. Door iemand te dwingen zijn gegevens te vertellen (door bedreiging of chantage)
3. Via Phishing

Phishing
Phishing is een vorm van internetfraude en klinkt als de Engelse vertaling voor “vissen”. En dat is eigenlijk ook precies wat er gebeurt. Iemand probeert de inloggevens van mensen te krijgen door hen een mailtje te sturen dat eruit ziet alsof het van een betrouwbare partij is (jouw bank bijvoorbeeld of Habbo Hotel). In dat mailtje wordt gevraagd om op een link te klikken en daar je persoonlijke gegevens in te vullen, waaronder je gebruikersnaam en je wachtwoord. Op die manier geef je vertrouwelijke gegevens weg aan iemand die er misbruik van wil maken, zonder dat je het weet.

Vernieling
Ook op internet kun je vernielingen aanrichten. Denk maar eens aan het versturen van een virus waarmee andere sites of systemen onderuit gaan. Of als je inlogt op iemand anders zijn account en zijn website zonder toestemming verandert.

Oplichting
Oplichting is een vorm van bedrog, waarbij iemand anderen geld of eigendommen afhandig weet te maken. Een bekend voorbeeld: je koopt iets op een veilingsite zoals Marktplaats.nl of Speurders.nl en je krijgt er niets voor, de spullen worden nooit geleverd.

Beledigen
Beledigen is het doen van kwetsende uitspraken die iemands eer en goede naam kunnen aantasten.

Smaad/laster
Als je opzettelijk iemands goede naam of eer aantast door die persoon van iets te beschuldigen, noemen we dit smaad. Als je dit doet met het idee dat het waar is, wordt het laster genoemd.

Grooming
Sinds begin 2010 is grooming verboden. Hiermee is het strafbaar geworden voor volwassenen om via chatsites kinderen te benaderen om afspraken met hen te maken voor het hebben van (cyber)seks.

Stalking
Waar denk je het eerste aan bij stalking? Waarschijnlijk denk je dan aan iemand die je steeds achtervolgt en in de gaten houdt. Maar via het internet en met de mobiele telefoon kun je ook stalken. Als je graag met iemand in contact wil komen, is het natuurlijk niet strafbaar om hem of haar eens te bellen of een berichtje te sturen. Zodra dit extreme vormen gaat aannemen (zoals voortdurend bellen, sms-en of berichten sturen) terwijl de persoon in kwestie aangeeft dat hij of zij dat niet wil, dan wordt het een ander verhaal. Dat is wel strafbaar. In veel gevallen gaat dit trouwens samen met andere strafbare feiten zoals bedreiging of smaad/laster.

Haat zaaien en discriminatie
Wanneer je via een email, chat of internetforum teksten of beelden plaatst waarmee je anderen aanzet tot haat of discriminatie tegen een individu of bevolkingsgroep. Bijvoorbeeld op grond van ras, geslacht, leeftijd, land van herkomst, godsdienst, seksuele voorkeur, handicap, taalvaardigheid, levensbeschouwing, politieke overtuiging, sociaal-economische klasse, beroep, uiterlijk en dergelijke.